Hindi Labanan ang AI Race, Kundi Pagtatabingi ng Agwat

Sa AI Fest 2025 sa Iloilo City, tumatak sa isipan ng marami ang mensahe ni Michelle S. Alarcon, Pangulo ng Analytics and AI Association of the Philippines (AAP). Hindi lang siya basta tagapagsalita — isa siyang lider na matagal nang lumalaban para sa responsableng paggamit ng AI, maayos na pamamahala ng datos, at matibay na ugnayan sa pagitan ng gobyerno, industriya, at akademya para sama-samang umangat ang buong bansa sa digital economy.

Noon at Ngayon – Iba na ang Laro

Ipinunto ni Michelle na noong dekada ‘80 at ‘90, negosyo ang nagdidikta kung anong teknolohiya ang dapat buuin. Pero ngayon, kabaligtaran na — AI at bagong teknolohiya ang nagdidikta kung paano magbabago at mag-aangkop ang negosyo.

Binanggit niya ang McKinsey Global Technology Trends Outlook 2025: hindi lang basta trend ang AI, ito ay isang amplifier na nagpapalakas sa halaga ng lahat ng iba pang lumalabas na teknolohiya. Kapag pinagsama ang AI sa ibang tools, mas nagiging makapangyarihan ang mga ito kaysa kung magkakahiwalay.

Mula Generative AI hanggang Agentic AI

Kung sanay na tayo sa Generative AI na nagbibigay ng output mula sa prompt, Agentic AI ay mas mataas ang antas. Kaya nitong magplano, magpatakbo ng sunud-sunod na proseso, at magdesisyon nang mag-isa.

Ilan sa mga halimbawa:

⦿ Cursor – gumagawa ng app gamit lang ang simpleng paglalarawan.

⦿ OpenAI Operator – kayang mag-book ng flights, mag-order ng groceries, at mag-fill out ng forms.
⦿ Goomreach – kumokolekta ng customer data at gumagawa ng personalized marketing campaigns.

Pero kasama ng kapangyarihang ito ang mas malalaking panganib — tiwala, pananagutan, at etika. Kaya’t mahalaga ang malinaw na governance frameworks.

Epekto sa Negosyo at Tao

Ayon kay Michelle, maaaring baguhin ng Agentic AI ang buong modelo ng negosyo:

⦿ Buong departamento gaya ng marketing o supply chain ay maaaring patakbuhin ng AI.
⦿ Kailangan ng mga lider ng bagong skills — hindi lang coding, kundi vision, openness, at malinaw na pag-unawa sa teknolohiya.
⦿ Layunin dapat ang Human + AI workforce kung saan tao ang namamahala sa AI, at hindi kabaligtaran.

Nagbabala rin siya na maraming AI projects ang pumapalya hindi dahil sa teknolohiya, kundi sa mahinang change management. Kahit gaano ka-advanced ang system, kung hindi handa ang tao, babagsak pa rin ito.

“Build With,” Hindi “Build For”

Hinikayat niya ang mga organisasyon na bumuo ng multi-stakeholder AI teams mula pa sa simula — kasama ang HR, compliance, data teams, at mismong end-users.

“We do not build for… we build with.”

Hindi Tungkol sa Pag-uunahan

Pinakamalakas na mensahe ni Michelle: Ang digital divide — sa pagitan ng may AI at walang AI, ng siyudad at probinsya, ng mayayamang bansa at Pilipinas — ay hindi tuluyang mawawala.

“We have to accept that the gap can never be closed. But our goal is not to win the AI race… it is to prevent the gap from widening.”

Panawagan niya: Gawing responsable, inklusibo, at kapaki-pakinabang ang AI para sa lahat ng komunidad — hindi lang para sa may kayang magbayad.

Sa madaling sabi: Hindi sapat na marunong gumamit ng AI. Kailangang tiyakin na ang AI ay gumagana para sa tao… at hindi lamang para sa iilang may kakayahan.