AI para sa Mas Maganda, Mas Matalino, at Mas Inklusibong Pilipinas – Mensahe ng DOST Secretary sa AI Fest 2025

ILOILO CITY – Sa gitna ng masiglang pagtitipon ng mga lider, innovator, at mamamayan sa AI Fest 2025, malinaw ang naging panawagan ng Kalihim ng Department of Science and Technology (DOST): Huwag katakutan ang AI… gamitin natin ito para sa mas mabuting kinabukasan.

Sa temang “Coding a Better Future: Responsible AI for Cities and Communities,” ipinunto ng Kalihim na kapag ang AI ay ginabayan ng tamang etika at pagtutulungan, kaya nitong baguhin hindi lang ang mga industriya, kundi pati na rin ang pang-araw-araw na buhay ng bawat Pilipino.

Mula Agham Patungo sa Araw-araw

Para sa DOST, ang teknolohiya ay hindi lamang tungkol sa pag-imbento ng bago… ito ay tungkol sa paggawa ng “agham naramdam” — agham na ramdam sa pang-araw-araw na pamumuhay.

⦿ Ginagawang industriya ang mga ideya
⦿ Tinitiyak na ang inobasyon ay nakakarating sa mga komunidad, hindi lang sa malalaking kumpanya
⦿ Sa loob ng sampung taon, mula ika-90 pwesto ay umakyat na ang Pilipinas sa ika-53 sa Global Innovation Index — patunay ng pag-unlad, ngunit aminado ang ahensya na kulang pa sa tech hubs, talento, at imprastruktura

Anim na Paraan para Pabilisin ang Inobasyon

1. Mas maraming R&D hubs at smart labs sa buong bansa

2. Mga scholarship at training para mapaunlad ang lokal na talento

3. Mas madaling pondo para sa pananaliksik at startups

4. Mas matibay na ugnayan ng industriya at academe

5. Mas mabilis at matalinong patakaran para sa bagong teknolohiya

6. Pagtataguyod ng kultura ng inobasyon para tumaas ang tiwala ng tao sa agham

AI bilang Pambansang Prayoridad

Sa ilalim ng DOST Elevate Philippines at DOST Propel, tinututukan ang AI, quantum computing, smart agriculture, Industry 4.0 at iba pa.

Kabilang dito ang Juanaknow, isang AI tool na nag-uugnay ng mga imbensyon sa pangangailangan ng merkado at totoong problema.

Sa Smart and Sustainable Communities Program, 91 LGUs na ang naglaan ng ₱269M para magamit ang smart tech sa transportasyon, enerhiya, agrikultura, at disaster response.

Isang Dekada ng AI Progress

Mula 2017, ₱2.3B na ang inilaan ng DOST para sa AI projects — mula sa AI Roadmap hanggang sa pagtatayo ng high-performance computing centers.

Nagbunga ito ng NAIS Philippines (2022–2028) na may limang pangunahing haligi:

⦿ Imprastruktura
⦿ Pwersa ng Manggagawa
⦿ Inobasyon
⦿ Etika
⦿ Polisiya

AI Factory at AI Refinery

⦿ AI Factory – bumubuo ng skills, systems, at governance para sa AI
⦿ AI Refinery – gumagawa ng AI tools at inilalabas para magamit sa totoong buhay

⦿ Collaborative Ecosystem – pagtutulungan ng gobyerno, pribadong sektor, academe, at international partners

⦿ AI-Empowered Communities – tinitiyak na lahat, kabilang ang ordinaryong Pilipino, ay makikinabang sa AI

AI na Ramdam sa Aksyon

Mula paaralan hanggang sakahan, lungsod hanggang heritage sites, nararamdaman na ang AI sa iba’t ibang paraan:

⦿ Personalized tutoring para sa mga estudyante
⦿ AI-assisted drug discovery
⦿ Matalinong city planning laban sa climate change
⦿ Precision farming at disaster prediction
⦿ Autonomous transport para sa mas ligtas na kalsada
⦿ Pagpreserba ng wika at pagbabalik ng mga sinaunang artifact

Layunin: Trabaho at Oportunidad para sa Pilipino

Binigyang-diin ng Kalihim na dapat lumikha ang AI ng mga trabahong nakasentro sa tao. Kaya’t nagtutulungan ang DepEd, CHED, TESDA, at pribadong sektor para maisama ang AI sa edukasyon at skills training.

Panawagan para sa Tech Patriotism

Sa pagtatapos, iniwan ng Kalihim ang isang hamon:

“Dapat nating gamitin, paunlarin, at paniwalaan ang gawa ng sarili nating siyentista at innovator. Kung tayo ay makabayan at mahusay, makakamit natin ang tunay na progreso.”

Ang kanyang bisyon: Isang etikal, inklusibo, at handa sa hinaharap na AI-powered Pilipinas… kung saan bawat Pilipino ay kasama sa paglalakbay.

Nais mo bang matuto mismo mula kay The VoiceMaster?

🔗 Bisitahin: www.creativoices.com

📺 Mag-subscribe: youtube.com/TheVoiceMaster

📱 Facebook: fb.com/TheVoiceMaster

🎙️ Sumali sa susunod na Certified Voice Artist Program!